سیرهی معصومین علیهم السلام نشان میدهد که برای تقویت فضای مهرآمیز میان مسلمانان به توصیههای کلی اکتفا نفرمودهاند؛ بلکه در مقام عمل نیز بر تحکیم روابط صمیمانه میان اصحابشان اهتمام داشتهاند. نمونهی بارز این عملکرد، اقدام پیامبر (صلی الله علیه و آله) به ایجاد پیوند اخوّت میان اصحاب است که در نهایت امیرالمؤمنین علیه السلام را به برادری خود برگزیدند.
برخی نمونههای دیگر را در ادامه مرور میکنیم.
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَفْصِ بْنِ الْبَخْتَرِيِّ قَالَ: كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ فَقَالَ لِي تُحِبُّهُ فَقُلْتُ نَعَمْ فَقَالَ لِي وَ لِمَ لَا تُحِبُّهُ وَ هُوَ أَخُوكَ وَ شَرِيكُكَ فِي دِينِكَ وَ عَوْنُكَ عَلَى عَدُوِّكَ وَ رِزْقُهُ عَلَى غَيْرِكَ. کافی۲: ۱۶۶
🔸[به سند صحیح] حفص گوید: خدمت امام صادق علیه السلام بودم که فردی وارد شد. حضرت به من فرمود: او را دوست میداری؟ گفتم: بلی. پس فرمود: «چرا دوستش نداشته باشی در حالیکه او هم برادرت هست، هم همراهت در دین، و هم یاری رسانت بر دشمن؟! روزی او هم که بر عهدهی دیگری (خداوند) است».
[یعنی برادر دینی خیر محض است و هیچ زحمتی برایت ندارد]
قَالَ عَبْدُ الْمُؤْمِنِ: دَخَلْتُ عَلَى الْإِمَامِ أَبِي الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ وَ عِنْدَهُ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجَعْفَرِيُّ فَتَبَسَّمْتُ إِلَيْهِ فَقَالَ لِي: أَ تُحِبُّهُ؟ قُلْتُ: نَعَمْ وَ مَا أَحْبَبْتُهُ إِلَّا لَكُمْ. فَقَالَ عَلَيْهِ السَّلَامُ: هُوَ أَخُوكَ، وَ الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ لِأُمِّهِ وَ أَبِيهِ، وَ إِنْ لَمْ يَلِدْهُ أَبُوهُ. مَلْعُونٌ مَنِ اتَّهَمَ أَخَاهُ [مَلْعُونٌ مَنْ غَشَّ أَخَاهُ]، مَلْعُونٌ مَنْ لَمْ يَنْصَحْ لِأَخِيهِ، مَلْعُونٌ مَنِ اسْتَأْثَرَ عَلَى أَخِيهِ، وَ مَلْعُونٌ مَنِ احْتَجَبَ عَنْ أَخِيهِ، مَلْعُونٌ مَنِ اغْتَابَ أَخَاه. نزهة الناظر: ۱۲۵
🔸عبدالمؤمن انصاری گوید: خدمت امام کاظم علیه السلام رسیدم و نزد ایشان محمد بن عبدالله جعفری بود؛ پس من به رویش تبسمی زدم. حضرت فرمود: او را دوست میداری؟ گفتم: بله، و تنها به خاطر شما دوستش دارم.
پس فرمود: «او برادر توست، و مؤمن برادر خونی و پدرمادری دیگر مؤمنین است، هرچند به ظاهر پدر مشترکی نداشته باشند.
هرکه برادرش را متّهم سازد، ملعون است؛
هرکه برادرش را فریب دهد ملعون است؛
هرکه برای برادرش خیرخواهی نکند ملعون است؛
هرکه چیزی را بر برادرش ترجیح دهد ملعون است؛
هرکه خود را در دسترس برادرش قرار ندهد ملعون است؛
هرکه غیبت برادرش را کند ملعون است.»
